Wat is erfgoed en wat is het werk van een erfgoedprofessional? In deze onderwijseenheid maak je kennis met de taal en het werk van de erfgoedprofessional en met de diverse domeinen van het erfgoedveld. Je leert erfgoed te benaderen als een vorm van omgang met het verleden. Ook ervaar je aan de hand van concrete vraagstukken welke afwegingen verschillende erfgoedprofessionals maken. Vanuit welke erfgoedbenaderingen ze dat doen en welke gevolgen bepaalde keuzes kunnen hebben. We verdiepen ons in de geschiedenis van 'erfgoed' en de 'erfgoedprofessional', want tussen deze twee begrippen bestaat een spanningsveld. Juist dat maakt ons vak zo leuk.

Erfgoedprofessionals houden zich onder andere bezig met het verzamelen, bewaren, onderzoeken en presenteren van erfgoed. Ze werken vaak bij publieke organisaties, zoals een museum, een archief of een organisatie die een monument op bijzondere plek beheert. Vaak wordt van erfgoedprofessional verwacht dat ze erfgoed relevant kunnen maken voor verschillende groepen in de samenleving. Daarom moet je weten welke groepen er zijn en ze goed leren kennen. Want je staat continu voor de keuze: welk verhaal wil ik vertellen, aan wie en met welke middelen? En hoe en aan wie geef ik een stem?

Hoe ontstaat erfgoed eigenlijk? Al naar gelang de context kunnen zaken 'erfgoed' worden: in een museum of archief terecht komen, op een monumentenlijst komen te staan en tot toeristische trekpleister worden gemaakt, of in een inventaris voor immaterieel erfgoed worden opgenomen. En nu we het er toch over hebben: wie bepaalt eigenlijk wat erfgoed is? Wie kent de waarde en betekenis toe die bepaalde zaken tot erfgoed maken? Het mag duidelijk zijn: erfgoed ontstaat niet vanzelf; iets wordt tot erfgoed gemaakt. Erfgoed heeft iets te maken met de overdracht van zaken door de tijd heen. Wat betekent het als objecten, rituelen, gebouwen, plaatsen en documenten het stempel erfgoed hebben of krijgen? Waarom is dat stempel van belang en voor wie? Wie zijn betrokken bij het gesprek over erfgoed, welke belangen spelen daarbij mee? Wie zijn de 'erfgoedmakers'?

In deze onderwijseenheid maken we bewust de keuze om buiten de kaders van het welbekende geschiedverhaal te treden dat vaak wordt gedomineerd door 'het Westen'. We onderzoeken eerst enkele overkoepelende, wereldhistorische thema's die per definitie transnationaal en interdisciplinair van aard zijn en waar uitwisseling, samenwerking en hybriditeit centraal staat: De Zijderoute; de Afrikaanse diaspora, de Indische Oceaan en Wereldwijde Pandemieën. Zo wordt goed zichtbaar dat geschiedenis en erfgoed zich zelden laten terugfluiten door nationale grenzen. In deze onderwijseenheid word je steeds uitgedaagd om voorbij je eigen referentiekader naar 'de wereld' te kijken en om minder bekende perspectieven uit te lichten.

Bij het identificeren van werelderfgoed wordt volgens UNESCO gekeken naar:

1. of het erfgoed als uniek gezien kan worden,
2. wat het belang is van het erfgoed voor de mensheid en
3. of het onvervangbaar is.

De Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) spreekt over werelderfgoed wanneer er sprake is van een bijzondere en universele waarde. Wat opvalt aan deze beide omschrijvingen is dat wordt uitgegaan van een waardering die schijnbaar algemeen, dus wereldwijd, onderschreven wordt. Dit staat haaks op een dynamische kijk op erfgoed.
Dit is jouw kans! Je gaat een eigen object van erfgoed, iets dat voor jou betekenisvol is, - en dat mag ook een traditie of verschijnsel zijn-, in het zonnetje zetten. In deze onderwijseenheid breng je alles wat je tot nu toe aan de Reinwardt Academie leerde in de praktijk in een eigen project waarmee je jouw kennis en vaardigheden toont aan een groter publiek. Je kiest een voor jou relevant object van erfgoed uit en onderzoekt dat vanuit verschillende perspectieven. Op basis daarvan breng je een advies uit. Misschien dat plaatsen op de werelderfgoedlijst niet direct zal lukken, maar onder de aandacht brengen dat lukt je zeker.

De erfgoedprofessional helpt mensen om betekenisvolle relaties aan te gaan met erfgoed. Een manier om dat te doen is door mensen te laten leren over erfgoed als verschijnsel of over een verschijnsel dat als erfgoed is aangemerkt. Om goed in te spelen op de wensen en behoeftes van verschillende groepen mensen worden er binnen en buiten erfgoedinstellingen uiteenlopende publieksproducten gemaakt. Leren over erfgoed kan immers op allerlei manieren: van tekstbordjes en rondleidingen tot games en YouTube-series. De erfgoedprofessional zoekt altijd naar verbindingen tussen erfgoed, organisaties en mensen.

In deze onderwijseenheid gaan we het beheren en behouden van erfgoed als object onderzoeken. Erfgoedprofessionals moeten verschillende en uiteenlopende afwegingen maken om zaken die als 'erfgoed' zijn aangemerkt toegankelijk te houden, vaak voor een lange periode. Om dit op een afgewogen manier te doen en onnodige schade te beperken, is het belangrijk te weten wat de eigenschappen, de waarden en de kwetsbaarheden van erfgoedobjecten zijn.

Je gaat in de toekomst werken met objecten, ruimtes en/of tradities in een van de vele verschillende rollen in het erfgoedveld of daarbuiten. Misschien wordt je rondleider, curator, depot- of collectiebeheerder, registrar, archivaris, tentoonstellingsmaker, marketingspecialist, fondsenwerver of beleidsmedewerker. Misschien word je zelfstandige of creëer je je eigen beroep. Binnen deze verdiepingsmodule ontwikkel je je eigen signatuur en maak je kennis met de vele aspecten van het brede werkterrein van de erfgoedprofessional.
In deze onderwijseenheid kun je kiezen uit een gevarieerd aanbod van Masterclasses, ervaringsverhalen en Skill labs. We hopen je te inspireren met nieuwe kennisdomeinen of met de mogelijkheid om je te verdiepen in onderwerpen die eerder alleen werden aangestipt. We hopen je vaardigheden te leren waarmee jij je kunt onderscheiden om zo je eigen professionele signatuur te ontwikkelen. En daarnaast hopen we je in contact te brengen met 'de erfgoedprofessional' door zoveel mogelijk verschillende professionals uit het werkveld hun ervaringsverhaal te laten vertellen.

Je krijgt in deze onderwijseenheid erfgoedvraagstukken voorgeschoteld die rechtstreeks uit de praktijk komen, omvangrijk en complex zijn en alleen zijn op te lossen door samen te werken. En net als in de praktijk ben je afhankelijk van de kennis, de inzet, en de medewerking van anderen. Je werkt samen met je medestudenten een cross mediaal storytellingsconcept uit. Storytelling gaat verder dan iemand een verhaal vertellen: ons doel is raken, inspireren en misschien wel ontregelen. Welke invalshoek je ook kiest, met Storytelling kun je verbindingen maken. Bijvoorbeeld tussen een erfgoedinstelling en de stad, tussen erfgoed en toerisme of tussen bewoners en bezoekers van een wijk.

Je houdt een portfolio bij over je (leer)ervaringen op de Reinwardt Academie en relevante (leer)ervaringen daarbuiten. Je gaat op verschillende manieren met reflectie aan de slag: niet het schrijven van reflectieverslagen staat centraal, maar het reflecteren zelf. Je doet dat via het reflecteren op erfgoed, via het delen van ervaringen, via het formuleren van voornemens en door het bijspijkeren van studievaardigheden. In het ontwikkelportfolio zitten een aantal verplichte onderdelen (zie opdracht), maar er wordt van je verwacht dat je je portfolio zelf vormgeeft, en zelf besluit wat er naast de vaste onderdelen nog meer in hoort.