Mentale gezondheid: Hoe kunst en cultuur de geest kan helpen
Mentale gezondheid gaat over het welzijn van onze emotionele, psychologische en sociale toestand. Hoe gaan we om met het nemen van beslissingen, beheersen van stress, het onder controle houden van onze emoties en tegenslagen? Het is een essentieel onderdeel van onze algemene gezondheid en het beïnvloedt elk aspect van ons leven.
Psychische problemen kunnen op elke leeftijd voorkomen. Ze vallen niet altijd op, maar kunnen zeer ernstig zijn - soms zelfs levensbedreigend als ze onbehandeld blijven of niet worden aangepakt door de mensen om ons heen (zoals vrienden of familie).
Hoe maken we mentale gezondheid bespreekbaar door middel van kunst en cultuur?
Als organisatie binnen de cultuursector hebben we een verantwoordelijkheid tegenover het publiek om een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Mentale gezondheid is pittige thematiek en moet zorgvuldig worden aangepakt. Je moet niet vóór mensen denken, maar mèt mensen denken. We vinden het belangrijk om mentale gezondheid bespreekbaar te maken door middel van kunst en cultuur.
Verschillende initiatieven
Tijdens één van onze erfgoedarena’s, discussieavonden over erfgoed gerelateerde onderwerpen die we verbinden aan maatschappelijk thema’s, hebben we het met professionals en ervaringsdeskundigen over initiatieven om mentale gezondheid bespreekbaar te maken.
Artists in School
Eén van de initiatieven waar Fonds 21 een bijdrage aan levert is ‘Artists in School’; een project van theater organisatie Het Laagland. Dit is een participatief programma waar twee theatermakers zich een jaar lang verbinden met een school. Zij zijn hier drie dagen per week te vinden en kijken samen met zowel docenten als leerlingen naar welke onderwerpen aandacht nodig hebben. Wanneer alle informatie is verzameld wordt er een passende artistieke vorm gekozen om de problematiek binnen de school aan te pakken. Op die manier denken de makers mee met de jongeren. Ze gebruiken vaardigheden, talenten en ideeën die de jongeren al hebben om ze te leren zichzelf uit te drukken over hun mentale gezondheid.
Lees meer over Artists in School.
In mijn hoofd, uit mijn hoofd, van de geest, spoken word van Elten Kiene
Elten Kiene is één van de professionals die samenwerkt met de GGD en het Museum van de Geest aan kunsteducatie programma ‘Word Up’. Dit is een project dat jongeren op het voortgezet onderwijs de mogelijkheid wil bieden om zichzelf uit te drukken door middel van bijvoorbeeld spoken word. Het project is in 2022 van start gegaan in het Nova College in Haarlem. Wat nu volgt is een klein deel uit zijn stuk ‘In mijn hoofd, uit mijn hoofd, van de geest’:
“Soms ben ik te veel online, dat is van deze tijd toch?
Terwijl ik urenlang kan scrollen krijg ik naast mijn eigen zorgen
en problemen ook die van andere er bij, het is van deze tijd toch?
Soms wil ik praten maar ik weet niet hoe,
ventileren over onzekerheden en wat de maatschappij met me doet.
Die vraagt me hoe het met me gaat ik zeg je weer goed,
het is alleen niet zo zwart wit.
Prikkels en meningen van velen, ik kan doen alsof het niks met me doet,
Ik kan doen alsof ik niks weet toch gaat het lang niet meer om wat we niet wisten.
Wat weten we nu, wat doen we ermee.”
Lees meer over In mijn hoofd, uit mijn hoofd, van de geest.
Open up with Vincent
In samenwerking met moderator Jolien heeft Ann Blokland, curator van Educatie bij het Van Gogh Museum, het gezondheidsprogramma ‘Open up met Vincent’ opgericht. Dit programma zet kunst en mindfulness in om een positieve bijdrage te leveren aan het gesprek over mentale gezondheid. Aan de hand van het leven van Vincent van Gogh worden mensen geïntroduceerd aan de positieve bijwerkingen van kunst maken en kunst bestuderen.
Lees meer over Open up with Vincent.
Bezoek één van onze volgende erfgoedarena’s
Wil je meer weten over andere maatschappelijke thema’s die verbonden zijn aan erfgoed? Meld je dan aan voor onze volgende erfgoedarena.
De Reinwardt Academie organiseert meerdere keren per jaar de Erfgoedarena, een discussieavond over erfgoed gerelateerde onderwerpen verbonden aan maatschappelijke thema's. De thema's zijn altijd actueel en worden door de gastcuratoren in samenwerking met partners uit de brede culturele sector, het erfgoedveld, medewerkers en studenten van de Reinwardt Academie gekozen en uitgewerkt voor een meerstemmige invulling. Door van elkaar te leren worden studenten, medewerkers en het erfgoedveld met elkaar verbonden en versterkt. Hiermee streeft de Reinwardt Academie bij te dragen aan vernieuwing en een inclusieve en duurzame sector.